Ben jij wel eens bang als je voor een groep gaat staan?
Krijg je de bibbers, rode vlekken in je nek? Ga je ratelen en raak je de controle kwijt over wat je eigenlijk wilde zeggen? Heb jij ook liters deodorant bij je om te verbergen dat je heel erg gaat zweten voor de groep? Gaat je adem hoog zitten en krijg je een onwelkome vibrato in je stem?
Vaak heeft deze angst te maken met de angst voor weerstand. We denken dat ons verhaal niet aan zal slaan bij de deelnemers. Als ‘worst case scenario’ zie je een forse man opspringen, die met zwaaiende armbewegingen de hele groep gaat vertellen dat jij onzin uitkraamt. En wat is dan je ‘worst worse case scenario’? Juist. Als blijkt dat hij gelijk heeft.
Deze angst voor weerstand en ook de algemene angst om voor de groep te gaan staan, heeft mij altijd gefascineerd. Voor een deel heb ik er zelf namelijk helemaal geen last van. Zet mij voor een groep en ik word blij. Dan ken ik geen enkele angst. Zet me daarentegen op mijn verjaardag en ik word verlegen. Hierin ben ik een beetje anders dan anderen geloof ik… :)
De angst voor weerstand ken ik wel, zeker uit de begintijd van mijn trainerscarrière. Ik was wel degelijk bang voor de reacties op mijn verhaal. Bang dat deelnemers weglopen, uit onvrede, of erger nog: desinteresse. Of dat ze de discussie met mij aangaan en dat ik die dan verlies. In het openbaar. Waardoor de hele groep mij nooit meer serieus zal nemen.
Dit is er wat er vaak gebeurt
Weet je wat beginnende workshoptrainers doen als ze deze angst voelen? Dan vluchten ze in de inhoud. De tekst op de PowerPoint presentatie wordt de reddingsboei waar niet vanaf mag worden geweken. Alle boekenkennis wordt erbij gehaald om te bewijzen dat je wel degelijk recht hebt om voor de groep te staan.
Het is een logische reactie, maar helaas niet effectief. Als middel in het bestrijden van de weerstand is het bijna alsof je nog meer olie op het vuur gooit. Want hoe harder jij gaat roepen hoeveel gelijk jij hebt, hoe harder je groep het tegenovergestelde gaat beweren. Actie is reactie. De strijd is geboren en moet gewonnen worden. Daarin delf jij als workshoptrainer het onderspit, want je positie als leider van de groep raak je onmiddellijk kwijt als je de strijd aangaat.
Dus, wat doe je dan wel?
Moet je dan altijd maar je deelnemers gelijk geven als manier om die strijd te ontwijken? Nee, ook dat is niet effectief. Want daarmee verlies je jouw autoriteit als de expert. Moet je ze in het openbaar confronteren met hun gedrag? Of stuur je ze weg? Dit zijn geen van allen welkome oplossingen natuurlijk.
Wie zou ooit beweren dat het vak van workshoptrainer makkelijk is? Ik niet!
Een simpel antwoord
Toch heb ik een simpel antwoord. Je wint de strijd tegen weerstand als je niet bang bent om te verliezen. Als je niets ‘hoog’ hoeft te houden. Als je niet denkt dat je groter, belangrijker, beter, geleerder hoeft te zijn dan je deelnemers. Als je jezelf niet groter of kleiner maakt dan de deelnemers, maar even hoog, waardoor je ze recht in de ogen kan kijken.
Simpel hè? Maar niet heus.
Want onbewust hebben we van alles te verliezen als we voor de groep staan. Onze status als expert. Onze inkomsten. Ons zelfvertrouwen. En om dat te beschermen gaan we de strijd aan. Maken we ons groter dan de ander. Of we gaan duiken en maken ons klein. Beide contraproductief maar oh zo verleidelijk.
Ik ben een betere workshoptrainer geworden, omdat ik op mijn 40e alles wat ik had (een huis, een eigen zaak, een baan, mijn inkomen) in één jaar kwijt ben geraakt. Dat was een heftig jaar, maar tevens de meest waardevolle periode in mijn leven. Want daarna was ik niet meer bang om iets te verliezen. Ik zat op de bodem en vond… mezelf. En vriendschap met een aantal mensen die nu nog steeds mijn beste vrienden (en familieleden) zijn.
Nu ik niet meer bang ben om iets te verliezen durf ik op gelijke hoogte te blijven met mijn deelnemers. “So what” als blijkt dat zij gelijk hebben en ik niet? Daar verlies ik niets door. Is het erg als iemand het met mij oneens is? Nee, helemaal niet. Ik vind het juist prettig, want het is vaak de start van een hele leerzame discussie waaraan binnen een mum van tijd de hele groep meedoet – en waarin iedereen meer leert dan in alle theoretische modellen die ik ze kan bieden.
Als derde tip in deze reeks “omgaan met weerstand” zou ik je zeker niet willen aanraden om net als ik alles in één keer te verliezen. Want hoe louterend ook, het was best wel een beetje zwaar.
Ben je bang voor weerstand in de groep? Onderzoek wat je te verliezen hebt als mensen het niet met je eens zijn. Kun je dat loslaten? Je wint de strijd tegen weerstand alleen als je niet bang bent om te verliezen.
